Saturday, June 25, 2011

Doctor ng bayan

Doc. Ha

Sino lang ba may karapatan magdiagnose ng sakit? Sino lang ba may karapatan magprescribe ng reseta? Mga doktor? Albularyo? Hilot? Ako? Ikaw?

Natawa ako nung nagkwento yung tricycle driver na yung asawa niya ay hinahayblood sa tuyo. Napaisip ako kung ano bang posibleng sangkap ng tuyo ang nakakasakit sa puso o kung hindi naman ay sa mga ugat. Asin? Hindi, mas malamang na sakit sa bato ang aabutin mo pag nasobrahan ka dito. Baka naman kapag inihaw mo yung tuyo magiging carcinogenic na yung tuyo, yun pwede pa. Laking gulat ko na lamang nung ikwento nung tsuper na sa tuwing uuwi siya na tuyo lang dala dala niyang ulam ay bigla na lang napapamura at hinahayblood si misis.

Sinundan naman ito ng reaksyon ng kapwa niya pa tsuper na maloko. May iba siyang analysis sa pangyayari. Ang sabi niya, hindi raw sa tuyo hinayblood ang kanyang misis, dahil sino ba namang babae ang hindi hahaybloodin kapag ang asawa niya ay ganyan kapangit. May isa namang pasahero ang nakisawsaw pa. Mayroon pa nga siyang nabangit na experimental setup para masubok ang mga pinagsasabi nitong mga lokong drayber na to. Sabi niya, “Subukan niyo kaya ‘wag uwian yang mga misis niyo. Ano kaya ang mangyayari?” agad namang sagot ng isang drayber “edi lalong hinayblood yung lokong yon. Baka halughugin pa nga ‘nun yung buong barangay kasama yung biyenan niya. Machine gun pa naman yung mga bibig nung mag-ina..”

Naisip ko lang.. Pano kaya kung ganon yung isagot ko sa doctor kapag nagtanong siya ng medical history ng pasyente. “Sir, hinayhayblood po yan kapag umuuwi ako na tuyo lang ang dala-dala kong ulam. Minsan nga ay hinahayblood rin yan basta umuwi ako eh. Pag hindi naman ako umuwi hahaybloodin rin naman kasama pa ang kanyang nanay.” Baka isagot sa akin ng doctor “tang-ina mong loko ka pati ako hinahayblood sa ‘yo eh. Baka naman sira sa ulo ang meron diyan sa asawa mo.. pati sa ‘yo..” Syempre hindi naman ako lalo na siguro yung mga drayber na ganito ang sabihin sa kanila ng kahit sino pa man diyang nakatapos ng medisina. Gaguhan na ‘to kung gaguhan.

Tangina nga naman sino nga ba naman ang matutuwa sa doktor diyan sa barangay health center? Na sa tuwing namukaang mahirap ang pasyente ‘matik na ang resetang antibiotics ay amoxicillin. Sa halos apat na taon na undergrad na programa, idagdag mo pa ang apat na taon sa medisina, dagdagan mo pa nang ilan pang taon para maging espesyalista, tapos tang-ina amoxicillin lang ang natutunan na gamot sa mga mahihirap. Ano kayang meron sa genes ng mga dukha na amoxicillin ang kayang umepektong antibiotic? Baka raw kasi isuka lang nila ang iba pa gaya ng cefaclor o cefalexin o kung anu ano pang ‘clor at ‘xin. May medical substance ba ang pera na kapag kulang ka ay may ibang gamot na hindi tatalab sa iyo?

May punto rin naman yung doctor na lokong yun eh. Mabibili ko naman ba yung irereseta niya kung magbigay man siya. Hindi rin naman eh. Nagsayang lang siya ng oras at laway para checkupin ako tapos hindi rin naman masusunod ang kanyang rekomendasyon.

Nasaan ba kaya talaga ang sakit? Kasi itong sakit na tingin ng iba na loko-loko lang ay siya namang pinakaseryoso para sa mga palaisip.